Is het vaccin halal? En 9 andere vragen en antwoorden over coronavaccinatie

1. Betekenen de getallen 95% en 94%  bescherming van Pfizer en Moderna dat nog 5% of 6% na de vaccinatie toch nog besmet kunnen worden?

Inderdaad, 5% tot 6 % is niet beschermd en kan dus de ziekte nog krijgen, wellicht in lichtere vorm. Hoe lang mensen na de infectie beschermd zijn is nog onduidelijk.

2. Hoe kijkt de KNAW aan tegen vitamine C en D (preventief) en ivermectine (preventief en curatief)?

Er is geen solide bewijs dat vitamine C en D of ivermectine een gunstig effect hebben tegen COVID-19.

3. Wat gebeurt er met het mRNA in het lichaam, zowel voor, tijdens als na de aanmaak van het spike-eiwit?

Het mRNA is chemisch gemaakt en gestabiliseerd. De vetbolletjes met RNA worden opgenomen door de cellen, en het mRNA wordt dan op de normale manier in cellen vertaald naar eiwit. Na een dag of 5 verdwijnt het mRNA (het wordt afgebroken) en dan stopt ook de productie van het spike-eiwit.

4. Is voor personen die een corona-infectie hebben doorlopen en doorstaan een vaccinatie nog steeds wenselijk/ noodzakelijk?

Dat wordt wel aanbevolen, omdat onduidelijk is hoe goed en voor hoe lang de immuniteit is opgebouwd tegen de eerdere infectie. De vaccinatie kan helpen om een hoge mate van wellicht langdurige immuniteit op te bouwen.

5. André Knotternerus vertelde in het webinar dat er 3 tot 6 maanden bescherming is. Betekent dit dat als het tegenzit we ons elke 3 tot 6 maanden moeten laten hervaccineren?

Het gaat om wat nu op grond van het onderzoek (met nog relatief korte follow-up) mag worden aangenomen. Langere duur van bescherming is zeer aannemelijk, maar moet door monitoring/follow-up wel worden aangetoond.

6. Hoe snel is het vaccin effectief? Met andere woorden binnen hoeveel tijd na toedienen vaccin is men voldoende beschermd om veilig blootgesteld te mogen worden aan mensen met COVID-19?

We weten dit nog niet precies, maar naar analogie van andere vaccins komt de antistofproductie na ongeveer een week op gang en in de loop van de volgende weken wordt men dan steeds beter beschermd.

7. Wat kunnen de gevolgen zijn als slechts een deel van de bevolking zich laat vaccineren, in termen van nieuwe (agressievere?) COVID-varianten die dan kunnen ontstaan binnen de niet-gevaccineerde bevolking?

Bij onvoldoende kudde-immuniteit zal het virus zich langer blijven verspreiden, met ook het risico van het ontstaan van meer mutanten. De mutanten kunnen gepaard gaan met ontsnapping aan het immuunsysteem. Daarom is zo het snel mogelijk bereiken van kudde-immuniteit ook zo belangrijk.

8. In hoeverre zijn deze nieuwe vaccins halal en non-GMO?

De RNA-vaccins zijn chemisch gemaakt en dus zowel halal als non-GMO (GMO staat voor genetically modified organism). De adenovirus-vaccins zijn gemanipuleerde virussen en dus eigenlijk een GMO (en uitgebreid getest om verspreiding in de natuur tegen te gaan). Het vaccin uit China (van Sinovac) is recentelijk halal verklaard in Indonesië en we nemen aan dat dat ook voor de vaccins van Janssen/Oxford zal gelden.

9. Hoe komt het dat er een percentage mensen na een doorgemaakte infectie na een aantal maanden geen antistoffen meer op te sporen zijn?

Dit is de reden om mensen die een infectie gehad hebben niet direct uit te sluiten van vaccinatie. Er zijn een heleboel mogelijke redenen waarom na een tijdje een antilichaam tegen COVID niet meer gevonden wordt. Het kan zijn dat een goede antilichaamrespons tegen COVID nooit op gang gekomen is en dat andere takken van het afweersysteem (T-cellen) het werk gedaan hebben. Het kan ook zijn dat een matige antilichaamrespons plaatsgevonden heeft. Dan verdwijnen dit soort antistoffen heel snel. Dit is de reden dat er vaak twee injecties gegeven worden om een eventuele matige afweerreactie een boost te geven.

10. Hoe hoger de groepsimmuniteit, hoe groter het leger dat ons beschermt tegen het virus. Wordt na vaccinatie de kracht van het virus dan evenredig snel minder?

Hoe een virus zich in de tijd ontwikkelt, leert alleen de tijd. Maar bij andere virussen werd altijd gezien dat de volgende generaties minder ziekteverwekkend werden. Het is dus te verwachten dat COVID-19 op termijn weer een verkoudheidsvirus wordt. Maar dat zal de toekomst moeten uitwijzen.

De beantwoording van de vragen

De vragen zijn beantwoord door de sprekers van de webinar 'Het nieuwe coronavirus en de feiten over vaccinatie'. De sprekers, tevens KNAW-leden, zijn:

• Sjaak Neefjes, hoogleraar Celbiologie van antigen presentation en processing, Leids Universitair Medisch Centrum
• Jos van der Meer, emeritus hoogleraar Algemene interne geneeskunde, Radboud Universiteit Nijmegen
• Kees Melief, emeritus hoogleraar Immunotherapie, Universiteit Leiden
• André Knottnerus, arts-epidemioloog, oud-voorzitter van de Gezondheidsraad, emeritus hoogleraar Huisartsgeneeskunde
• Ron Fouchier, hoogleraar Moleculaire virologie, Erasmus Medisch Centrum Rotterdam