/publicaties/cultuur-en-identiteit
Het thema Cultuur en identiteit speelt een grote rol in het maatschappelijke en politieke debat en in het overheidsbeleid. Cultuur en identiteit staan in Nederland en de wereld onder druk door twee in elkaar grijpende processen: mondialisering en technologisering.
Politiek en bestuur hebben echter onvoldoende vat op deze processen die mede verantwoordelijk zijn voor een ongewenste tweedeling. Er zijn groepen burgers die optimaal profiteren van mondialisering en technologisering, maar er zijn ook veel Nederlanders voor wie deze veranderingen bedreigend zijn. Voor een leefbare samenleving en een gezonde economie is het van belang dat politiek en bestuur de tweedeling tussen ‘winnaars’ en ‘verliezers’ zo klein mogelijk weten te maken.
Geesteswetenschappers zijn dé specialisten op het gebied van cultuur en identiteit. Het bestuderen van de invloed van mondialisering en technologisering op onze ideeën over cultuur en identiteit sluit goed aan bij de wetenschapsinterne ontwikkeling van de geesteswetenschappen. Zij ondergaan zelf ook de invloed van mondialisering en leggen zich steeds vaker toe op brede historische en interculturele vergelijkingen. De geesteswetenschappen worden zelf ook geraakt door technologisering in de zin dat zij steeds vaker gebruik maken van grote databestanden voor systematische vergelijkingen en van geavanceerde data mining.
De onderzoeksagenda Cultuur en identiteit heeft drie onderzoekslijnen:
- mondialisering;
- technologisering;
- de synergie tussen beide.
Behalve met historische vergelijkingen (toen en nu) kunnen publieke en private partijen hun voordeel doen met kennis over mondialisering en technologisering die voortkomt uit systematische vergelijkingen in de ruimte (hier en daar). Daarnaast wordt steeds meer onderzocht hoe geesteswetenschappelijke kennis van culturele, sociale en historische contexten van technologische vernieuwing al vroeg kan worden toegepast in het ontwerpproces van nieuwe technologische praktijken. Zo neemt de kans op maatschappelijk draagvlak en een brede implementatie aanzienlijk toe.
Disseminatie en valorisatie van wetenschappelijke kennis staat hoog op de agenda’s van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten (VSNU) en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Een belangrijk onderdeel van de uitvoering van de onderzoeksagenda betreft dan ook de disseminatie en valorisatie van geesteswetenschappelijke kennis op het gebied van cultuur en identiteit. Daarvoor wordt een slagvaardige organisatievorm ontwikkeld die onderzoekers én beleidsmakers en bestuurders in staat stelt adequaat een match te maken bij het zoeken naar oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Aan dit nieuwe Kenniscentrum Geesteswetenschappen is een groot aantal excellente onderzoekers en onderzoeksgroepen verbonden, waardoor het mogelijk wordt om in gerichte en multidisciplinaire teams vragen van overheden, maatschappelijke organisaties en bedrijven te adresseren met actuele kennis en onderbouwde beleidsadviezen.