Heleen de Coninck over het Klimaatonderzoek Initiatief Nederland KIN

Dat zegt Heleen de Coninck namens 23 klimaatwetenschappers. De Coninck was voorzitter van de tijdelijke adviescommissie die in opdracht van NWO en de KNAW een rapport heeft uitgebracht over de oprichting van een nieuw netwerkinstituut voor wetenschapsbreed klimaatonderzoek. Drie vragen over het nieuw te vormen KIN.

Wat adviseren de klimaatwetenschappers en u precies?

Het doel van het nieuwe KIN is om een substantiële bijdrage te leveren aan het versnellen van de transformaties die nodig zijn om zo snel mogelijk een duurzame, klimaat-neutrale samenleving te realiseren. Er wordt best veel klimaatonderzoek in Nederland gedaan, maar niet al het onderzoek dat nodig is, wordt uitgevoerd. Bovendien is verreweg het meeste onderzoek dat wordt gedaan op deelterreinen en -oplossingen; het klimaatvraagstuk is breed en complex; je hebt enerzijds veel specialistische kennis nodig op een heleboel terreinen, maar anderzijds ook integrale kennis, kennis over de wisselwerkingen tussen verschillende sectoren en vraagstukken. Als die kennis er al is, bereikt hij nauwelijks de samenleving, waar de mensen werken die echt aan de slag moeten met die systeemtransities. Deze bundeling van krachten binnen de wetenschap, en tussen de wetenschap en de samenleving is onmisbaar vanwege de benodigde snelheid. Er is geen tijd te verliezen, willen we de vereiste transities in de komende decennia kunnen realiseren.

Hoe vernieuwend is het wat jullie voorstellen?

Het KIN-advies wijkt behoorlijk af van de status-quo. Gerard van den Steenhoven noemde het in een column zelfs ‘radicaal’! Om de ambities van het KIN te realiseren, moet ook de wetenschap zélf veranderen. Het betekent dat we niet primair moeten sturen op wetenschappelijk interessante uitkomsten, maar dat maatschappelijke impact cruciaal is. De belangrijkste output van het KIN moet impact zijn, niet alleen papers.

Verder proberen we te realiseren dat we als wetenschappers beter samenwerken om onze missie te realiseren, in plaats van concurrenten van elkaar zijn voor financiering. Iedereen werkt nu wel aan een stukje van het klimaatprobleem, maar de samenhang is ver te zoeken, terwijl juist integrale oplossingen nodig zijn. En het gaat niet alleen om samenwerking in de wetenschap maar ook om wetenschappelijk onderzoek dat samen met de praktijk wordt ontwikkeld en uitgevoerd. Dus we hebben het hier echt over verdergaande samenwerking: over traditionele barrières van vakgebieden, instellingen en benaderingen heen, en ook nog eens met de praktijk, maatschappij en beleidsmakers.

Wat gaan onderzoekers die al klimaatonderzoek doen merken van het KIN? En kunnen ze zich melden als ze hieraan een bijdrage willen leveren?

Als het goed is, krijgen ze meer tijd en mogelijkheden om hun werk op een betere en maatschappelijk relevantere manier te doen. Ze komen in contact met collega’s uit andere disciplines en kennisinstellingen die ze eerder niet tegenkwamen, terwijl ze wel aan hetzelfde vraagstuk werken.

De intentie van het KIN is nadrukkelijk niet om bestaand onderzoek te vervangen vanuit huidige budgetten, maar om nieuwe manieren van onderzoek toe te voegen en hiervoor nieuwe middelen aan te spreken.

NWO en KNAW zijn nu al aan de gang met een implementatieplan. Alle relevante kennisinstellingen in Nederland worden betrokken, inclusief de rijkskennisinstellingen zoals onder andere het KNMI, Deltares en TNO, en de hogescholen. Als onderzoekers zich willen melden, dan kunnen ze dat het beste doen via hun eigen directie. Werken ze niet in Nederland, dan kunnen ze zich melden bij NWO. We hopen op veel belangstelling, zodat het KIN een vliegende start kan maken.