/nieuws/van-quantum-tot-klimaat-summit-grant-voor-knaw-leden-en-knaw-instituten
Vijf teams van topwetenschappers ontvangen de Summit grant die in totaal 174 miljoen euro bedraagt. Drie van deze teams worden geleid door KNAW-leden Cees Dekker (Technische Universiteit Delft), Appy Sluijs (Universiteit Utrecht) en Lieven Vandersypen (Technische Universiteit Delft). Ook het Hubrecht Instituut en het NIDI nemen deel aan de gehonoreerde onderzoeken. Met de tienjarige financiering van de Summit grant kunnen de onderzoeksgroepen aan de slag met hun onderzoek en ook internationaal een prominente rol spelen. Op die manier wordt de positie van de Nederlandse wetenschap voor de lange termijn versterkt.
Toegekende projecten
De vijf toegewezen projecten komen uit uiteenlopende wetenschapsgebieden en houden zich met totaal verschillende onderwerpen bezig. Eén consortium richt zich op de essentiële vraag van het bestaan: wat is het leven? De onderzoekers proberen vanuit levenloze biomoleculen een levende synthetische cel met de kerneigenschappen van leven te bouwen. Het team stelt daarbij ook ethische richtlijnen op voor een verantwoorde ontwikkeling van synthetisch leven.
Een ander consortium wil inzicht krijgen in hoe verbindingen tussen individuen, groepen en instituties bijdragen aan nieuwe routes naar en vormen van sociale cohesie. Een derde groep onderzoekers houdt zich bezig met het overbruggen van de kloof tussen het voorspellen van de korte termijn- en lange termijn klimaatverandering. Het vierde team wetenschappers onderzoekt de fundamentele grenzen van fysische processen die de wetten van de quantummechanica ons opleggen. Het laatste consortium bestaat uit een interdisciplinaire groep wetenschappers uit regeneratieve biologie, technologie en medische wetenschappen en beoogt de regeneratie van weefsels en organen in de patiënt volledig te doorgronden en te sturen met implanteerbare ‘intelligente' materialen met levensechte eigenschappen.
Absolute wereldtop
Minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft het initiatief genomen voor de Summit grant. Over de toekenningen is hij enthousiast: ‘Nederland loopt mee in de voorste linies van het wereldwijde onderzoek. Dat bewijzen de gehonoreerden van de Summit grant. Topwetenschap is geen gegeven. Het is alleen mogelijk doordat Nederlandse onderzoekers als geen ander kunnen samenwerken. En doordat er financiering is die net als de wetenschap gericht is op de langere termijn. De Summit grant is hier op gericht, zowel op de samenwerking als op langjarige financiering. Alleen zo kunnen we ook als Nederland de grenzen van de kennis blijven verleggen.’
De Summit grant is bedoeld voor onderzoeksconsortia die in bestaande samenwerking bewezen hebben dat zij tot de absolute wereldtop behoren of hier heel dichtbij zitten en de sprong naar de absolute wereldtop met dit instrument kunnen maken. De toegewezen projecten hebben in de afgelopen jaren hun waarde bewezen door een bijdrage te leveren aan essentiële inzichten in het eigen wetenschapsveld. De teams krijgen nu de rust en ruimte om zich verder te ontwikkelen en een belangrijke bijdrage leveren aan nieuwe kennis voor de samenleving. Ook kan een nieuwe generatie onderzoekers worden opgeleid, zodat ook op langere termijn de kennis en het onderzoek gecontinueerd worden.
De minister van OCW zet de onderzoeksconsortia die de Summit grant krijgen en die eerder dit jaar de Zwaartekrachtpremie hebben ontvangen vandaag in het zonnetje tijdens een feestelijke uitreiking in Delft om het belang van toponderzoek in Nederland te vieren.
Hoofdaanvrager: Cees Dekker - Delft University of Technology
Mede-aanvragers:
- Gijsje Koenderink - Technische Universiteit Delft
- Kristina Ganzinger - AMOLF
- Siewert-Jan Marrink - Rijksuniversiteit Groningen
- Marileen Dogterom - Technische Universiteit Delft
- Wilhelm Huck - Radboud Universiteit
- Jeroen van den Hoven - Technische Universiteit Delft
Wat is leven? Om deze fundamentele vraag te beantwoorden, bouwt EVOLF vanuit levenloze biomoleculen een levende synthetische cel met de kerneigenschappen van leven: autonome groei, replicatie, communicatie en evolutie. Om deze complexe functies te realiseren en te integreren, gebruiken we laboratorium-evolutie ondersteund door kunstmatige intelligentie. Tegelijk stellen we ethische richtlijnen op voor een verantwoorde ontwikkeling van synthetisch leven. Het bouwen van een synthetische cel zal ongekende inzichten geven in de basis van biologisch leven.
Hoofdaanvrager: Appy Sluijs - Universiteit Utrecht
Mede-aanvragers:
- Caroline Slomp - Radboud Universiteit
- Stefan Schouten - Universiteit Utrecht
- Jorien Vonk - Vrije Universiteit Amsterdam
- Michiel van de Broeke - Universiteit Utrecht
- Anna von der Heydt - Universiteit Utrecht
- Jack Middelburg - Universiteit Utrecht
Klimaatverandering gaat onvoorstelbaar snel maar kan mogelijk verder versnellen door terugkoppelingsmechanismen, zoals extra CO2 emissies van ontdooiende permafrost. EMBRACER, een centrum met vooraanstaande klimaatexperts, gaat die terugkoppelingsmechanismen ophelderen. Door een interdisciplinaire benadering en het verbinden van onderzoeksmethoden en tijdschalen, overbrugt EMBRACER de kloof tussen het voorspellen van kortetermijn- en langetermijn klimaatverandering. Ook begeleidt het centrum jonge onderzoekers in hun professionele groei en leiderschapsontwikkeling.
Hoofdaanvrager: Lieven Vandersypen - Technische Universiteit Delft; QuTech
Mede-aanvragers:
- Carlo Beenakker - Universiteit Leiden; Leiden Institute of Physics
- Eliska Greplova - Technische Universiteit Delft; Quantum Nanoscience
- Simon Groeblacher - Technische Universiteit Delft; Quantum Nanoscience
- Ronald Hanson - Technische Universiteit Delft; QuTech
- Bas Hensen - Universiteit Leiden; Leiden Institute of Physics
- Barbara Terhal - Technische Universiteit Delft; QuTech
- Stephanie Wehner - Technische Universiteit Delft; QuTech
Dit project heeft tot doel de fundamentele grenzen van fysische processen te onderzoeken die de wetten van de quantummechanica ons opleggen, door het gedrag te verkennen van quantumsystemen op de nanoschaal. Hoe groot is het quantumdomein, hoe zwaar of complex mag een voorwerp in quantumsuperpositie zijn, is er een quantumgranulariteit van ruimte en tijd? Antwoorden op deze vragen kunnen de weg wijzen naar radicaal nieuwe fundamentele of technologische doorbraken.
Hoofdaanvrager: Marianne Verhaar - Universitair Medisch Centrum Utrecht
Mede-aanvragers:
- Carlijn Bouten - Technische Universiteit Eindhoven
- Jos Malda - Universiteit Utrecht; Universitair Medisch Centrum Utrecht
- Jeroen Bakkers - Universiteit Utrecht, Hubrecht Institut
- Clemens van Blitterswijk - Universiteit Maastricht
Regeneratieve geneeskunde richt zich op oplossingen voor een enorme maatschappelijke uitdaging van deze eeuw: het behouden van de gezondheid van een vergrijzende bevolking met chronische ziekten en het tegelijkertijd betaalbaar houden van de gezondheidszorg. Met een interdisciplinair team van wetenschappers uit regeneratieve biologie, technologie en medische wetenschappen, beoogt DRIVE-RM de regeneratie van weefsels en organen in de patiënt volledig te doorgronden en te sturen met implanteerbare ‘intelligente' materialen met levensechte eigenschappen.
Hoofdaanvrager: Rafael Wittek - University of Groningen
Mede-aanvragers:
- Lisa Herzog - Rijksuniversiteit Groningen
- Naomi Ellemers - Universiteit Utrecht
- Helga de Valk - Rijksuniversiteit Groningen, NIDI
- Tanja van der Lippe - Universiteit Utrecht
- Martin van Hees - Vrije Universiteit Amsterdam
- Elise van Nederveen Meerkerk - Universiteit Utrecht
- Russell Spears - Rijksuniversiteit Groningen
SOCION adresseert een urgente uitdaging van onze tijd: fragmentatie binnen samenlevingen. Sociale cohesie is ‘het weefsel van de samenleving', cruciaal voor duurzame samenlevingen en het welzijn van burgers. Sociale cohesie wordt steeds meer ondermijnd door erosie van en polarisatie tussen gemeenschappen en groepen. In dit onderzoeksprogramma bundelen psychologen, historici, demografen, filosofen en sociologen hun krachten met maatschappelijke organisaties om inzicht te krijgen in hoe verbindingen tussen individuen, groepen en instituties bijdragen aan nieuwe routes naar en vormen van sociale cohesie.