/publicaties/wetenschap-sterker-voor-de-maatschappij-van-de-toekomst
De wetenschap in Nederland heeft internationaal gezien een sterke positie. Dat vertaalt zich naar een hoge welvaart en welzijn. De sterke positie vasthouden en verder versterken voor toekomstige generaties is echter geen vanzelfsprekendheid. Hiervoor zijn stabiele investeringen, zoals ingezet in de afgelopen jaren, cruciaal.
We roepen de politiek op om werk te maken van een sterk wetenschapssysteem dat klaar is voor de toekomst. Landen om ons heen investeren fors. Dat moet Nederland ook blijven doen.
Daarom vragen de KNAW en De Jonge Akademie aan de komende regering om te werken aan een aantal cruciale punten:
1. Adequate en structurele financiering over de volle breedte van de wetenschap
- Zie toe op realisatie van de ambitie om tenminste 3% van het BBP te besteden aan onderzoek en innovatie zoals opgenomen in de Kamerbrief Innovatie en impact van 11 november 2022.
- Richt investeringen in onderzoek en grootschalige onderzoeksinfrastructuur op de volle breedte van de wetenschap.
- Maak het Fonds voor Onderzoek & Wetenschap structureel en breid dit uit zodat ook het fundament van de nationale kennisinstituten wordt versterkt.
- Zet stimuleringsfondsen in voor grote maatschappelijke uitdagingen en transities om de brede welvaart van Nederland te verbeteren.
2. Internationale samenwerking en een open wetenschapssysteem
- Houd vast aan de principes van open wetenschappelijke uitwisseling (”open science”), academische vrijheid en institutionele autonomie bij maatregelen ter bevordering van kennisveiligheid. Voer geen screening in van onderzoekers uit “derde landen” op basis van vakgebieden of technologieën.
- Laat de keuze voor de onderwijstaal van universitaire opleidingen over aan de universiteiten zodat zij per opleiding een zorgvuldige afweging kunnen maken op grond van de inhoud en doelstellingen van de opleiding.
3. Beleid dat gebaseerd is op actuele wetenschappelijke inzichten
- Stimuleer en ondersteun nieuwe initiatieven voor het bijeenbrengen van kennis met beleid.
- Overweeg het aanstellen van een of meerdere onafhankelijke departement-overschrijdende wetenschappers als “chief science advisors” van de regering.
4. Een aantrekkelijke, stimulerende en veilige omgeving voor wetenschappers
- Stimuleer en ondersteun ontwikkelingen in de wetenschap die het werkklimaat verbeteren en de verschillende talenten van wetenschappers optimaal benutten.
- Bied openlijk steun aan wetenschappers die geïntimideerd of bedreigd worden vanwege hun onderzoek.